Aktualności   Firma   Obszary badawcze   Techniki i procedury badawcze   Publikacje, konferencje i szkolenia   Kontakt  
Nasze publikacje: pojęcia
Opublikowane raporty
Publikacje książkowe
Projekty unijne
Konferencje i szkolenia
Słownik pojęć

Dla lepszego zrozumienia terminologii badawczej, którą często wplatamy w treść ofert i raportów z badań, przygotowaliśmy dla Państwa mały słownik pojęć badawczych. Mamy nadzieję, że okaże się on Państwu przydatny we współpracy z wykonawcą zleconego badania i przybliży Państwu naszą pracę badawczą.

A B C D E F G H I J K L Ł M N O P R S Ś T U W Z

Ad hoc
z języka łacińskiego (z przypadku), w terminologii badawczej oznacza typ badania przeprowadzanego doraźnie, zazwyczaj zaraz po wydarzeniu lub fakcie, o którym chcemy poznać opinie i preferencje respondentów; badania typu ad hoc realizowane są poprzez sprawdzone techniki badawcze, zarówno jakościowe jak i ilościowe, których narzędzia są dostosowywane do potrzeb klienta; badanie ad hoc realizuje się jednorazowo, na zlecenie konkretnego klienta;

Analiza ilościowa
numeryczne przetwarzanie i prezentowanie danych zebranych w trakcie badania w celu opisania i wyjaśnienia badanych zjawisk; analiza ilościowa jest stosowana w badaniach ilościowych;

Analiza jakościowa
analiza i interpretacja wyników badania, nastawiona na odkrycie podstawowych znaczeń i struktur, bez operowania liczbami, głównie o charakterze opisowym; analizę jakościową stosuje się w badaniach jakościowych;

Analiza SWOT
technika analityczna stosowana do konstrukcji projektów badawczych polegająca na segregowaniu danych odnośnie analizowanego przedmiotu badania na cztery grupy: strengths (mocne strony), weaknesses (słabe strony), opportunities (szanse potencjalne lub zaistniałe w otoczeniu), threats (zagrożenia prawdopodobne lub istniejące w otoczeniu); to efektywna metoda analizy i segregacji czynników zewnętrznych i wewnętrznych przedmiotu badania, poprzez którą można praktycznie ocenić sytuację; ma bardzo szerokie zastosowanie w badaniach marketingowych a także analizach o charakterze ekonomiczno - biznesowych;

Analiza treści
badanie zapisów w materiałach źródłowych, opis treści materiałów informacyjnych takich jak książki, artykuły w prasie, strony internetowe, obrazy, przepisy prawne, treści reklam, tekstów utworów muzycznych, itp.;

Ankieta
kwestionariusz, który służy do uzyskiwania odpowiedzi od respondentów bez udziału ankietera; a respondent sam zaznacza odpowiedzi, z którymi się identyfikuje; ankieta może być dostarczona osobiście, rozesłana pocztą lub poprzez Internet; ankieta zapewnia respondentowi anonimowość, ale badacz ma ograniczoną możliwość kontroli jakości wypełnianych ankiet oraz ich poziomu zwrotu;

Ankieta audytoryjna
technika badawcza polegająca na rozdaniu kwestionariuszy ankiety respondentom zebranym w jednym miejscu, zazwyczaj pomieszczeniu, audytorium a następnie, po wypełnieniu przez respondentów, ich zebraniu; ankieter nie zadaje pytań ankietowych respondentowi osobiście, a jego rola polega na podaniu celu realizowanego badania oraz instrukcji wypełnienia ankiety, na udzieleniu odpowiedzi na wątpliwości respondentów, a następnie na zebraniu wszystkich formularzy; respondenci zebrani w jednym pomieszczeniu ankiety wypełniają osobiście, w jednym czasie; jest to technika wysoce skuteczna ze względu na prawie stuprocentowy zwrot kwestionariuszy oraz szczerość odpowiedzi respondentów;

Ankieter
to osoba zatrudniona na zlecenie firmy badawczej, w celu przeprowadzenia wywiadów kwestionariuszowych z respondentami, podczas których wypełnia kwestionariusze zaznaczając otrzymane od respondenta odpowiedzi;

Badanie business-to-business, B2B
badanie pozwalające na zebranie dokładnych informacji o wskazanym segmencie gospodarki, poszczególnych firmach, kontrahentach lub konkurencji;

Badania dystrybucji
badanie pozwalające na ocenę systemu dystrybucji produktu lub informacji o produkcie, dostępności z punktu widzenia konsumenta;

Badania ilościowe
badania prowadzące do odpowiedzi na pytanie "ile?", "jaki procent?", "jak wiele?", ich zadaniem jest określenie wielkości oraz częstości występowania badanego zjawiska, prowadzą do zebrania danych ilościowych; podstawowe cechy: wyniki przedstawiane są w formie liczb, tabel, wykresów, wyniki można generalizować, przenosić na populację badaną, narzędzie badawcze jest standaryzowane, zminimalizowany wpływ badacza na respondenta, wyniki są interpretowane w sposób obiektywny, standaryzacja warunków realizacji badania, realizowane na stosunkowo dużej próbie badawczej; do najbardziej popularnych technik ilościowych zaliczamy: ankieta, wywiad kwestionariuszowy F2F, analiza treści;

Badania jakościowe
badania prowadzące do odpowiedzi na pytanie "jak?", "dlaczego?, ich zadaniem jest poznanie, opis, wyjaśnienie różnorodności badanego zjawiska, a nie na analizie częstości jego występowania, prowadzą do zebrania danych jakościowych; podstawowe cechy: wyniki przedstawiane są w formie opisowej, wyników nie można przenosić na populację badaną, są właściwe tylko konkretnej grupie badawczej, narzędzie badawcze jest elastyczne, badacz, moderator ma wpływ na badaną grupę, interpretacja wyników ma bardziej subiektywny charakter, realizowane na mniejszej liczbie uczestników badania, maja charakter bardziej kreatywny i twórczy; do najbardziej popularnych technik jakościowych zaliczamy: indywidualny wywiad pogłębiony IDI, zogniskowany wywiad grupowy FGI, wywiad swobodny, obserwacja uczestnicząca, techniki projekcyjne;

Badanie klimatu organizacyjnego
badanie polegające na rejestracji opinii pracowników o instytucji, w której pracują, brana pod uwagę jest analiza zjawisk organizacyjno - społecznych w danej instytucji, rejestracja obrazu jasności celów, struktur i jasności procedur, obrazu delegacji podziału władzy i uprawnień, adekwatności systemu oceniania, motywowanie, relacji między wynagrodzeniem a pracą, ryzyka i prawa do błędu, rodzaju standardów wykonania, polityki personalna, stylu zarządzania; pomagają odtworzyć opinie pracowników na temat klimatu organizacyjnego przedsiębiorstwa, stopnia ich satysfakcji z obowiązującego w firmie systemu zarządzania i motywowania;

Badanie kultury organizacyjnej
badanie polegające na analizie norm, wierzeń, przekonań, wartości (wyrażane w misji firmy) pracowników danego przedsiębiorstwa; badacz koncentruje się na sposobie wyrażania kultury w m.in. opowieściach o łamaniu reguł, awansach liniowych, ludzkiej twarzy szefów, wspierania pracowników w kłopotach, na rytuałach i ceremoniach (np. zmiany statusu, awansu, degradacji, integracji), na symbolicznej interakcji (kultura jako przedsięwzięcie poznawcze, racjonalizujące, legitymizujące zarządzanie w organizacjach);

Badanie lojalności klientów
badanie pozwalające na szacowanie stabilności konsumpcji indywidualnej dla określonych produktów lub ich typów;

Badanie on-line
badanie ankietowe prowadzone za pośrednictwem Internetu;

Badanie panelowe
typ badania, w których testuje się przynajmniej dwukrotnie tą samą grupę respondentów w odstępach czasu, dzięki czemu można zaobserwować i przeanalizować dynamikę postaw, zachowań lub opinii badanej grupy;

Badanie popytu i podaży
badanie rynku pozwalające na szacowanie zapotrzebowania na określone typy produktów i poziomu zaspokojenia przez dostępną już na rynku ofertę;

Badanie produktów
badanie rynku pozwalające na ocenę pozycji produktu/marki na rynku, opinii konsumentów, potencjalnych zagrożeń dla wizerunku, jak też szans rozwojowych;

Badanie projektujące
badanie wykorzystywane szczególnie w badaniach marketingowych, rynku, reklamy, itp., polegają na odtworzenie wyobrażenia o jakimś przedmiocie (np. produkcie, opakowaniu), zjawisku celowej grupy badawczej, szukanie nowych potrzeb i idei;

Badanie preferencji
badanie pozwalające na poznanie oczekiwań konsumentów zarówno w odniesieniu do istniejących już produktów, jak też tych potencjalnie wprowadzanych na rynek;

Badania rynku
badania, których kluczowym zadaniem jest analiza działań rynkowych; to systematyczne gromadzenie, spisywanie, klasyfikowanie oraz przedstawianie danych na temat zachowań, potrzeb, postaw, opinii, motywacji itp., osób i organizacji (przedsiębiorstw, instytucji, partii, itd.) w kontekście ich działań gospodarczych, społecznych, politycznych i codziennych;

Badanie satysfakcji
badanie przeprowadzane wśród klientów, które prowadzi do pozyskania informacji niezbędnych do dostosowania produktów i usług do realnych potrzeb klientów, a także do ulepszenia jakości obsługi klienta; obszary badawcze obejmują taka tematykę, jak: satysfakcja klienta ze współpracy z firmą, ocena oferty produktów lub usług, jakość procesu zamówień i ich realizacji, jakość reklamacji, ocena poziomu obsługi, ocena produktów i usług na tle konkurencji;

Badanie surveyowe
pojęcie zaczerpnięte z terminologii badaczy krajów zachodnich; w kontekście oryginalnym oznacza całą klasę technik badań ilościowych, w Polsce najczęściej rozumiane jako sondaż przeprowadzany za pomocą kwestionariusza. Badania surveyowe stosuje się do sposobu zbierania danych wykorzystującego wywiad i dobór próby w celu uzyskania zbioru danych możliwych do dalszej analizy ilościowej;

Badania syndykatowe
badania przeprowadzane okresowo lub ciągle przez dany instytut badawczy; wyniki badania są sprzedawane w postaci raportów zainteresowanym klientom; zazwyczaj badania te koncentrują się na zjawiskach rynkowych, wybranej branży, kategoriach produktów, itp.;

Badanie weryfikacyjne
badanie polegające na sprawdzeniu występowania związków pomiędzy pewnymi zdefiniowanymi klasami zjawisk, np. preferowany rodzaj szamponu a częstości korzystania z usług salonu fryzjerskiego;

Badanie wizerunkowe
badanie wizerunku marek, firm, instytucji pozwalające na uzyskanie istotnych informacji dla oceny statusu instytucji i planowania strategii PR;

Badanie wrażliwości cenowej,
badanie pozwalające na uzyskanie orientacji w strukturze cen dla danego segmentu rynku, oczekiwaniach cenowych konsumentów oraz konstrukcji budżetów domowych;

Badanie zachowań konsumenckich
badanie pozwalające na modelowanie chwilowo panujących wzorów konsumpcji dla danego segmentu rynku;

Baza danych
zbiór powiązanego ze sobą materiału zebranego w toku realizacji badania, w którym archiwizowane są wszystkie informacje zebranym w ilościowym projekcie badawczym; baza danych jest podstawą do obliczeń; bazy danych tworzone dla potrzeb realizacji badania konstruowane są w programie pozwalającym na późniejszą analizę statystyczną, najczęściej stosowane to SPSS, Statistica;

Błąd próby
niezgodność w doborze losowym próby, powstaje przez niewłaściwe zastosowanie procedur doboru próby; skutkiem może być, np. przeprowadzenie wywiadów z nieodpowiednimi osobami, które nie są ważne z punktu widzenia celu badania lub dysproporcji w liczebności respondentów o poszczególnych cechach społeczno - demograficznych istotnych dla założeń badania;

Brief
wytyczne dla firmy badawczej, krótki opis celów i potrzeb od potencjalnego zleceniodawcy, który jest pomocny przy tworzeniu oferty i koncepcji badawczej;

Case Study
tzw. studium przypadku, szczegółowa, w miarę kompletna i wyczerpująca problem badawczy analiza jednego szczególnego zjawiska, np. pojedynczego produktu, wydarzenia, zjawiska społecznego;

Day After Recall
procedura badawcza polegająca na przeprowadzaniu wywiadów na temat zapamiętanych faktów z dnia poprzedniego, np. obejrzanej reklamy lub dokonanych zakupów;

Desk Research
analiza źródeł wtórnych, zbieranie i analiza zastanych danych statystycznych, urzędowych, baz danych, gromadzenie danych rozproszonych lub trudno dostępnych, wymagających kontaktu z licznymi instytucjami posiadającymi je w formie cząstkowej; naturalne jest łączenie desk research z uzupełniającymi technikami badawczymi pozwalającymi na "wywołanie" danych, których nie można odnaleźć w dostępnych źródłach "zastanych";

Dobór próby
dobór jednostek do badania, może być losowy (każda jednostka wchodząca w skład danej populacji ma taką samą szansę uczestnictwa w badaniu) lub nielosowy, przypadkowy (kiedy nie ma możliwości losowania lub, gdy interesują cechy w bardzo rozproszonej populacji);

Dyferencjał semantyczny
rodzaj pytania kwestionariuszowego, w którym respondent dokonuje oceny czegoś na skali kończącej się dwoma przeciwstawnymi określeniami (np. mały - duży, ciekawy - nudny, itp.); skala zazwyczaj jest pięciostopniowa i obejmuje całą przestrzeń pomiędzy dwoma przeciwstawnymi określeniami;

Efekt ankieterski
różnica między wynikami otrzymywanymi przez różnych ankieterów, a więc różnica między rezultatami tego oddziaływania. Występowanie efektu ankieterskiego ma zawsze negatywny charakter;

ESOMAR
European Society for opinion and marketing Research (Europejskie Stowarzyszenie Badaczy Opinii Publicznej i Rynku), międzynarodowe stowarzyszenie skupiające badaczy z różnych krajów świata, których celem jest podnoszenie standardów metodologicznych i etycznych badań opinii publicznej;

Etapy badawcze
Poszczególne czynności, na których opiera się struktura procesu badawczego, pozwalają na organizacje prac badawczych; ustalają porządek działań, który decyduje o powodzeniu całego projektu badawczego;

Fokusownia (studio badań jakościowych)
miejsce przystosowane do prowadzenia grupowych wywiadów zogniskowanych FGI, które składa się z dwóch osobnych pomieszczeń oddzielonych od siebie lustrem weneckim; w jednym z pomieszczeń prowadzone są wywiady w grupie od 6 do 12 osób a w drugim prowadzona jest obserwacja przebiegu wywiadu, w której może uczestniczyć klient; fokusownia wyposażona jest w dyskretną kamerę oraz mikrofon, rejestracja audio i video odbywa się na dyktafonach, kasetach VHS lub płytach DVD; w terenie lustro weneckie można zastąpić kamerą i monitorem telewizyjnym lub laptopem umieszczonym w osobnym pomieszczeniu, umożliwiającym podgląd i podsłuch całego wywiadu;

Halowe testy konsumenckie (hall test)
ocenianie przez konsumentów produktów lub ich wybranych cech (smaku, zapachu, koloru, wzoru, opakowania, nazwy itp.); najczęściej dobór próby kwotowy realizowany dzięki wcześniejszej rekrutacji uczestników według ustalonych kryteriów;

Indywidualny wywiad pogłębiony - (IDI, in-depth-interviews)
jakościowa technika badawcza, której celem jest uzyskanie szczegółowych informacji od określonego respondenta, bez udziału i wpływu osób trzecich; wywiad prowadzony jest z osobą celowo dobraną do badania, która posiada informujcie szczególnie istotne z punktu wiedzenia celów badawczych;

Kodowanie
nadawanie danym z kwestionariuszy standaryzowanej formy, która pozwala na komputerowe przetwarzanie, obliczanie i analizę;

Kwestionariusz
narzędzie badawcze wykorzystywane w technikach sondażowych, terenowych, w obserwacji; zawiera pytania służące do zebrania informacji, które następnie zostaną poddane analizie;

Lustro weneckie
lustro z jednej strony przezroczyste, będące zasadniczym elementem wyposażenia studium badań jakościowych (tzw. fokusownia), umożliwiające dyskretną obserwację przebiegu wywiadu przez osoby niebędące obecne na sali;

Media tracking
monitoring prasy, dzięki któremu poznaje się opinię o firmie opartą na publikacjach prasowych; wyszukuje się wycinki prasowe, segreguje zbiory artykułów mających znaczenie dla działań public relations danej firmy; analiza może dotyczyć zliczenia ilości wystąpień słów kluczy lub analizy treści;

Metryczka
końcowa część kwestionariusza, która zawiera pytania dotyczące zmiennych niezależnych, cech społeczno - demograficznych badanych osób, które są ważne z punktu widzenia badania, które będzie można później skorelować z pytaniami badawczymi;

Moderator
badacz przeprowadzający grupowe wywiady pogłębione, tzw. fokusy;

Mystery Shopping
tajemniczy klient - procedurę Mystery Shopping stosuje się najczęściej dla uzyskania informacji pozwalających na ocenę postępowania personelu wobec klientów, stanowi ona połączenie obserwacji uczestniczącej i wywiadu; zakłada "wcielenie się" ankietera w rolę klienta; seria takich symulowanych kontaktów zostaje rejestrowana a następnie gruntownie analizowana w celu poprawy zachowań pracowników z punktu widzenia wizerunku firmy, jak również zwiększenia jakości i efektywności oferowanych usług; zazwyczaj obserwacji i ocenie podlegają następujące aspekty zachowania personelu: czas oczekiwania na załatwienie, warunki oczekiwania, uprzejmość wobec klient, kompetencja działania, chęć udzielenia pomocy, kompletność udzielonej informacji; badanie Mystery Shopping można przeprowadzić również na drodze telefonicznej (Mystery Calling);

Narzędzie badawcze
to sposób gromadzenia danych, narzędzie, za pomocą którego zbieramy informacje ważne z punktu widzenia badania; o rodzaju narzędzia decyduje obrana technika badawcza, zazwyczaj narzędziem nazywamy fizyczny przedmiot, np. kwestionariusz ankiety, scenariusz wywiadu, arkusz obserwacji;

Obserwacja uczestnicząca
obserwowanie przez badacza zachowań badanych w naturalnym środowisku, np. klientów w supermarkecie, zazwyczaj stosowana jako technika pomocnicza w realizacji pomiaru, przede wszystkim jako istotny element działań z zakresu mystery schopping;

Pilotaż
wstępne badanie na małej próbie jednostek badawczych, organizowane przed rozpoczęciem badań w terenie, mające na celu sprawdzenie założeń metodologicznych projektu badawczego, min. wyboru problematyki szczegółowej badania, obranej techniki badawczej, przydatności narzędzia badawczego, trafności i zrozumiałość pytań badawczych, itp.;

Populacja badana
określony teoretycznie zbiór osób, instytucji, przedmiotów, obiektów, itp., które posiadają informacje ważne z punktu widzenia badania, z którego dobierana jest próba badawcza o określonej wielkości, np. populacja dorosłych Polaków, populacja mężczyzn w wieku 30 - 35 lat w Polsce, populacja poznańskich dziennikarzy, populacja tygodników informacyjnych, populacja krakowskich pubów;

Post service
badanie zadowolenia klientów w krótkim odstępie czasu od kontaktu z pracownikiem obsługi klienta (kontaktu bezpośredniego, telefonicznego, mailowego, listownego, itd.); badanie Post service najczęściej przeprowadza się drogą telefoniczną;

Pre-testy reklam
badanie kreatywne pozwalające na zarządzanie pomysłami na działania reklamowe;

Próba badawcza
wybrana grupa jednostek wchodzących w skład całej populacji badawczej, która bierze udział w badaniu ilościowym; próba stanowić powinna odzwierciedlenie całej populacji, dlatego dobierana jest na podstawie określonych kryteriów doboru; wyniki badania przeprowadzonego na próbie rozciągane są na całą populację badawczą; ze względu na sposób doboru respondentów do badania, próbę dzielimy na: reprezentatywną (dobrana losowo) oraz niereprezentatywną (dobraną np. celowo, kwotowo);

PTBRiO
Polskie Towarzystwo Badaczy Rynku i Opinii, założone w 1995 roku, stowarzyszenie polskich badaczy badań socjologicznych, których celem jest promowanie i upowszechnianie wiedzy dotyczącej badań oraz integracja środowiska badawczego w Polsce;

Pytanie filtrujące
rodzaj pytania kwestionariuszowego, umieszczonego bezpośrednio przed konkretnym pytaniem, rozstrzygającego kwestię uzasadnienia zadania następnego pytania bądź cyklu pytań danemu respondentowi, np. czy skorzystał Pan wcześniej z poprzedniej wersji naszego produktu? Osobom odpowiadające "tak" zadawane są pytania szczegółowe odnośnie poprzedniej wersji produktu, a respondenci, którzy odpowiadają "nie', przechodzą automatycznie do następnego segmentu pytań;

Pytanie otwarte
pytanie badawcze, na które respondent może odpowiedzieć własnymi słowami; zebrane odpowiedzi poddawane są kategoryzacji lub analizie jakościowej;

Pytanie zamknięte
pytanie badawcze, na które respondent odpowiada wybierając jeden z podanych wariantów odpowiedzi (kafeterii odpowiedzi), które układa badacz; zebrane odpowiedzi są kodowane i poddawane analizie ilościowej;

Raport z badań
sprawozdanie z badań, zawierające określenie przedmiotu badań, charakterystykę procesu badawczego, prezentację wyników ilościowych i jakościowych oraz wnioski wynikające z badań;

Rekrutacja
proces dotarcia do uczestników badania, od których oczekuje się przyjścia do specjalnych pomieszczeń, w których realizuje się badanie (FGI, Test hall) a którzy muszą spełniać określone kryteria, lub wstępna część kwestionariusza wywiadu określająca czy dana osoba może stać się respondentem; przed rozpoczęciem rekrutacji uczestników, należy ustalić liczbę oraz kryteria dobory respondentów; od procesu rekrutacji uczestników zależy powodzenie realizacji badania;

Reprezentywność
cecha próby, która polega na tym, że rozkład pewnych cech jest taki sam jak w całej populacji badanej, dzięki czemu wnioski płynące z analizy danych z próby można odnieść także do populacji; reprezentatywność osiąga się poprzez losowy dobór próby oraz wysoki poziom realizacji wywiadów z jednostkami wylosowanymi do próby;

Respondent
osoba, uczestnicząca w badaniu, której odpowiedzi są ważne z punktów widzenia celów badania;

Scenariusz wywiadu
narzędzie zawierające listę celów wywiadu, pytania badawcze, szczegółowy plan wywiadu z porządkiem tematycznym, z określonymi przedziałami czasu na poszczególne kwestie poruszane podczas wywiadu; wykorzystywane głównie w badaniach jakościowych; jego podstawową cechą jest elastyczność - możliwość wprowadzania zmian w trakcie realizacji wywiadu;

Sieć ankieterska
zespół doświadczonych ankieterów i koordynatorów badań współpracujących z daną firmą badawczą, zazwyczaj podzielony ze względu na regiony;

Sondaż
rodzaj badania opinii publicznej, którego celem jest poznanie określonych preferencji, opinii wybranej populacji badawczej; często stosowane są sondaże polityczne, przedwyborcze, mające na celu poznanie opinii publicznej na temat istotny punktu widzenia określonej społeczności;

Studio Call Center
studio badań telefonicznych przeprowadzanych za pomocą systemu CATI (Computer Assisted Telephone Interview); wywiady telefoniczne CATI przez cały czas trwania badania są kontrolowane przez supervisor'a, który w każdym momencie ma możliwość podglądu i podsłuchu wywiadu na dowolnym stanowisku badawczym, każda odpowiedź respondenta wprowadzana jest przez teleankietera do systemu CATI i automatycznie zapisywana w bazie danych;

Średnia arytmetyczna
wartość przeciętna obliczona poprzez zsumowanie wartości wielu ocen, a następnie podzielenie przez ich liczbę;

Technika badawcza
zestaw czynności badawczych, mających na celu zebranie poszukiwanych danych od osób lub przedmiotów badanych, np. wywiad kwestionariuszowy, indywidualny wywiad pogłębiony IDI, obserwacja uczestnicząca;

Techniki projekcyjne
techniki służące do zdiagnozowania odrzucanych bądź nieuświadamianych przez człowieka obszarów jego osobowości, polegają na przedstawieniu badanym osobom sytuacji bodźcowej, takiej która będzie mogła nabrać znaczenia przez to, iż osobowość badanego narzuci jej swoje indywidualne znaczenie i organizację; najczęściej stosowane techniki projekcyjne: test niedokończonych zdań, personifikacja, animalizacja, testy rysunkowe, kolaż, sortowanie produktów/marek, test skojarzeń; zwykle nie występują jako techniki samodzielne, zazwyczaj wspomagają pozostałe techniki jakościowe;

Testy opakowań
badanie pozwalające na wybór optymalnych projektów do wprowadzenia na rynek, jak też dająca wskazówki co do zarządzania istniejącymi już na rynku opakowaniami;

Testowanie projektów reklamowych
badanie pozwalające na dostosowanie kampanii reklamowych do preferencji targetu konsumenckiego danego produktu;

Transkrypcja
dokładny zapis całości przeprowadzonego wywiadu z uwzględnieniem elementów niewerbalnych;

Wpływ ankieterski
pozytywne (zwiększenie liczby odpowiedzi istotnych) lub negatywne (zwiększenie liczby odpowiedzi nieistotnych lub nietrafnych), bezpośrednie lub pośrednie oddziaływanie ankietera na wyniki badań;

Wskaźnik
przyjęta przez nas cecha W jest wskaźnikiem (indicator) jakiejś innej cechy I (indicatum), jeżeli istnieje pomiędzy nimi jakikolwiek trwały związek o charakterze rzeczowym, logicznym i korelacyjnym;

Wywiady CATI
wywiady telefoniczne przeprowadzane z wylosowanymi respondentami za pomocą wyspecjalizowanego Call Center wspomagane komputerowo oprogramowaniem CATI;

Wywiad jakościowy
prowadzony jest z respondentem celowo dobranym do badania, na podstawie scenariusza (listy wątków) do pogłębionego omówienia;

Wywiad kwestionariuszowy - (standaryzowany, bezpośredni, F2F face-to-face)
jedna z najbardziej popularnych technik ilościowych, wywiad przeprowadzany jest osobiście przez ankietera w oparciu o standaryzowany scenariusz, jak również telefonicznie lub poprzez videokonferencję; dzięki wywiadowi kwestionariuszowemu uzyskuje się wszechstronną opinię na temat badanej kwestii; jego główną zaletą jest możliwość realizacji badania na reprezentatywnej próbie i uogólnienia wyników na całą populację badaną; dane uzyskane poprzez wywiad kwestionariuszowy mają charakter ilościowy; wyniki wywiadu kwestionariuszowego można poddawać analizie statystycznej, uzyskiwać informacje o zależnościach pomiędzy określonymi zachowaniami, sytuacjami i parametrami społeczno - demograficznymi a opiniami respondentów;

Wywiad swobodny
technika jakościowa polegająca na luźnej, swobodnej rozmowie z indywidualnym respondentem; wywiad nie ma żadnych ram ani scenariusza, jest tylko cel wywiadu oraz temat; badacz narzuca temat wywiadu, który później toczy się dowolnymi torami; rola badacza jest bierna i głównie sprowadza się do słuchania, respondent natomiast ma całkowitą dowolność wypowiedzi; wywiady swobodne mają zazwyczaj charakter rozpoznawczy, są najczęściej stosowane w pierwszej fazie badania w sytuacji mało znanego obszaru badawczego lub trudności w sformułowaniu problemów badawczych;

Zmienne
własność empiryczna, dowolna cecha mierzona, która może przyjąć co najmniej 2 wartości; zmienne wyróżniamy na poszczególnych poziomach: nominalny, porządkowy i ilościowa;

Zogniskowany wywiad grupowy - tzw. "fokusy" (FGI, focus group interview)
najczęściej stosowane wywiady jakościowe, prowadzone w grupie od 6 do 12 osób, trwające ok. 1,5 godzinny dyskusji "zogniskowanej" na określonym problemie badawczym, rejestrowane na VHS lub DVD i poddane drobiazgowej analizie jakościowej;